Κατσαφάνας Γ. Δημήτρης

Ο Δημήτρης Γ. Κατσαφάνας γεννήθηκε το 1928 στην Παλαιοπαναγιά του Δήμου Σπάρτης. Σπούδασε Κλασική και Βυζαντινή Φιλολογία στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (1948-1953) και δίδαξε στη Μέση Εκπαίδευση επί δεκαετίες, στη Σπάρτη.

Παράλληλα προς το διδακτικό του έργο, ασχολήθηκε με την έρευνα. Στη μακρόχρονη συναναστροφή του με τον κόσμο του γειτονικού βυζαντινού Μυστρά, είδε την ιστορική πορεία του νεώτερου Ελληνισμού, στη διαλεκτική σύνθεση των στοιχείων της, πνευματικών και πολιτικών. Άκουσε ένα πλήθος φωνές της ιστορικής εκείνης εποχής, ξανάζησε το πένθος της δόξας των Παλαιολόγων και ένιωσε ενδόμυχα την καρδιά του Γένους που χτυπούσε εδώ σε δύσκολους καιρούς και τη θέρμαινε η λαχτάρα της ελευθερίας. Η Διεθνής Φιλοβυζαντινή Ακαδημία (Miami, USA), με πρόταση του Εξαρχάτου της Ελλάδος του Βυζαντινού Τάγματος του Αγίου Ευγενίου της Τραπεζούντος, για το διδακτικό και συγγραφικό του έργο, του απένειμε την τιμητική διάκριση με τον τίτλο DoctorLaureatus.

ΕΡΓΑ ΤΟΥ ΙΔΙΟΥ

Α. Αυτοτελή βιβλία:  

  1. Κοινωνία και Ζωή - Δοκίμια για τους υποψηφίους των ανωτάτων σχολών, Εκδόσεις Γρηγόρη, Αθήνα 1975, σσ. 340.

  2. Στη σκιά του Ταΰγετου: Παλαιοπαναγιά, Ανώγεια και Ξηροκάμπι - Ιστορική διαδρομή από τις ρίζες μέχρι το 1940, Βραβείο Μοσκόβη, Αθήνα 1989, σσ. 420.

  3. Ζερμπίτσα, το Ιερόν και σεβάσμιονμοναστήριον, γ΄ έκδοση, Σπάρτη 2020, σσ. 256.

  4. Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος, ο μεγάλος Μυστικός του Βυζαντίου, Βραβείο του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Εκδόσεις Ιδιομορφή, Σπάρτη 1999, σσ. 183.

  5. Το Πριγκιπάτο του Μορέως, «Laprincipautefracaise de Moree», Τιμητική διάκριση της Διεθνούς Φιλοβυζαντινής Ακαδημίας, Εκδόσεις Ιδιομορφή, Σπάρτη 2003, σσ. 304.

  6. Η Αττική Τραγωδία και Κωμωδία, Εκδόσεις Ιδιομορφή, Σπάρτη 2013, σσ. 149.

  7. Το Πνεύμα του Μυστρά, Εκδόσεις Ιδιομορφή, Σπάρτη 2014, σσ. 652.

  8. Ξαναδιαβάζοντας τον Γιουνγκ, Εκδόσεις Ιδιομορφή, Σπάρτη 2017, σσ. 327.

  9. Ποίηση και Αλήθεια, Εκδόσεις Κουκκίδα, Αθήνα 2018, σσ. 102.

10. Ο Χθεσινός Κόσμος, όπως τον έζησα, ΕκδόσειςΕκκλησιαστικής Βιβλιοθήκης Ιεράς Μητροπόλεως Μονεμβασίας και Σπάρτης, Σπάρτη 2019, σσ. 491.

11. Οι Λεόπουλοι από τον Μεταβυζαντινό Μυστρά στη Νέα Σπάρτη (1694-1950), σσ. 500, υπό έκδοση.

Β. Δημοσιεύματα (ενδεικτικά):

1. «Το πρόβλημα της αλήθειας εις τον Πλάτωνα και ο Μάρτιν Χάιντεγγερ», Δελτίον Εταιρείας Ελλήνων Φιλολόγων, τχ. 53-54, έτος ΚΖ = 1975, τόμ. 27, σσ. 109-119.

2. «Αναφορές στην ουσία της φιλοσοφίας του Μυστρά», Πελοποννησιακά, Εταιρεία Πελοποννησιακών Σπουδών, παράρτημα 16, Πρακτικά του έκτακτου πνευματικού συμποσίου, Σπάρτη-Μυστράς 27-29 Μαΐου 1988, Αθήνα 1990.

3. «Γεώργιος Γεμιστός-Πλήθων, έμμεσος εμπνευστής του εικονογραφικού προγράμματος της Σχολής των Αθηνών του Σάντι Ραφαήλ στο Βατικανό», ΒυζαντιναίΜελέται - Διεθνής επιστημονική επετηρίς βυζαντινής και μεταβυζαντινής ερεύνης, Εκδότης Άγγελος Θ. Νεζερίτης, Αθήνα 1995, τόμ. ΣΤ΄, σσ. 386-442.

4. «Σε αναζήτηση του νοήματος της ελληνικότητας», Επιστήμη και Παιδαγωγία, Περιφερειακό Επιμορφωτικό Κέντρο (Π.Ε.Κ.) Τρίπολης, τχ. 2 (Μάιος-Αύγουστος 2002), Εκδόσεις Ατραπός, σσ. 195-201.

5. «Θάνατος και Ανάσταση του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου του Οδυσσέα Ελύτη και η δίψα στον Μυστρά του Γιάννη Ρίτσου (έργα παράλληλα)», Τετράδια Ευθύνης, Αθήνα 2003, σσ. 80-99.

6. «Ο ιερός κλήρος και ο μοναχισμός στα υπομνήματα του Γεωργίου Γεμιστού-Πλήθωνα προς τους Παλαιολόγους», Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου αφιερωμένου στον Πλήθωνα και την εποχή του, με τη συμπλήρωση 550 ετών από τον θάνατό του, Διεθνής Επιστημονική Εταιρεία Πληθωνικών και Βυζαντινών Μελετών, Μυστράς, 26-29 Μαΐου 2002, Αθήνα-Μυστράς 2003, σσ. 219-232.

7. «Πληροφορίες από τον αριθ. 61 ανέκδοτο κώδικα της Ιεράς Μονής Ιβήρων για συμβάντα στη Λακωνία ετών 1685-1730», ΛακωνικαίΣπουδαί, Εταιρεία Λακωνικών Σπουδών, τόμ. 3, Εν Αθήναις 2006.

8. “The ontological significance of the Orthodox icon, Cosmological Viewpoints, Selected papers from the conference of the International Association “Cosmos & Philosophy”, Edited by RCH Witt, St. KlimentOhridski University Press, Sofia, 2015.